دولت مسکو در روز ششم ژوئن، سند راهبردی سیاست ملی شهر را تا سال ۲۰۲۵ به امضاء رساند. "ایگور کروگوویخ" رئیس کارگروه آماده سازی سند راهبردی مسکو و معاون شورای امور اقوام وابسته به دولت مسکو ضمن گفتگو با خبرنگار مجله «روزنامه ادبی» به شرح جزییات این سند می­پردازد.

-       آقای کروگویخ،این سند راهبردی که از سوی مسئولین تمام مناطق به تایید رسیده، به زبان ساده شامل چه بخش­هایی است؟

این سند درباره حفظ و ترویج میراث قومی و اهالی مسکو، فهم درست از سیاست­های قومی به عنوان سیاست­ اصلی و مبنای توسعه ملی کشور به طور کل است.

درباره سیاست قومی باید بگویم که ما همه عادت کرده­ایم سیاست قومی را مثل یک فیلم «سیاه و سفید» یا در بهترین حالت آن «فیلم رنگی» ببینیم. چون امسال سال سینماست، مثالم را اینطور بیان کردم. عادت کرده­ایم در فیلم ببینیم دو نفر با شعارهای دوستی بین اقوام مشغول بحث و مناظره باشند. اما امروز دیگر دنیای ۳D و تعاملات بین تمدن­ها فرا رسیده است. عمر سینمای قرن ۲۰ به پایان آمده است. یعنی دوره «حمایت از اقلیت قومی، حمایت از دموکراسی و رسیدن به نتیجه خوب» پایان گرفته و به دوره تناقض با واقعیت­های قرن ۲۱ رسیده­ایم که خود مانعی در مسیر توسعه اجتماعی است. این موضوع بیش از هرچیز در دنیای امروز اروپا مشاهده می­شود، زیرا مردم اصیل اروپایی (مهاجران را در نظر نمی­گیریم) در شعارهای قرن گذشته گیر کرده­اند.

ما تحت تاثیر تغییرات جهانی به دوره ۴D پا می­گذاریم: مهاجرت عظیم مردم، به طوری که حتی عده­ای بدون اخذ اجازه به سیبری پا گذاشتند و منافع حیاتی خود را در منطقه اعلام کردند. این اقدام خواه ناخواه به تغییرات عدیده و محسوس در کار و زندگی اقوام ما منجر خواهد شد.

سند راهبردی جدید سیاست اقوام مسکو علیرغم ویژگی­های منطقه­ای، تمامی این موضوعات و حتی روندهای مهم دیگر را در نظر گرفته و شرایط را برای بروز هرگونه سناریوی منفی آماده می­سازد. حال درباره خود سند توضیح بدهم. مبنای کار برای ما دستورات رئیس جمهور پوتین بود که روز ۱۷ اوت ۲۰۱۵ در دیدار با نمایندگان سازمان­های قومی – فرهنگی کریمه راجع به ضرورت دفاع از حقوق همه بدون توجه به قومیت (روس، اوکراینی، تاتار کریمه یا دیگر اقوام) سخن گفت. عبارت «دفاع از حقوق همه» جمله کلیدی قرن ۲۱ است.

سند راهبردی مسکو با توجه به مطالب ذکر شده و با تکیه بر اصول استراتژی فدرال سیاست ملی دولتی ادامه خواهد داشت و «ماتریس» جدیدی را بوجود می­آورد. عنصر کلیدی آن نیز به قبول ضرورت و احتساب منافع همه و «اقلیت» قومی و «اکثریت» قومی ضمن حفظ حقوق اقلیت­های قومی موجود است.

-       بنابراین صحبت از اقوام روسیه است؟

بله، مردم روسیه به عنوان یک اکثریت قومی. علاوه بر این، به رسمیت شناختن نقش زبان روسی نیز اهمیت دارد. در گذشته، در بسیاری از اسناد این چنینی، مردم روس با زبان روسی ارتباطات مستقیم داشتند. اما اگر کمی بیشتر روی این موضوع تحقیق و بررسی کرده و بدانیم که ارتباطاتمان را با چه کسی توسعه دهیم که مناسبات بین اقوام را از حوزه مقابله به عاملی برای توسعه اجتماعی تبدیل کرده و ماموریت تاریخی مسکو را به عنوان مرکز اتحاد روسیه با چندین قومیت انجام دهیم. باید دید که روسیه، دنیای روسی و جامعه ارواسیایی به چه صورت در این سند راهبردی آمده است؟

"رمضان عبدالطیپوف" رهبر داغستان در دوره­ای وزیر سیاست اقوام روسیه بود و به درستی می­گفت که بدون مردم روس زبان این سند «سیاست قومی نیست، بلکه سیاست اقلیت­های قومی است». در سند راهبردی مسکو، همه چیز در جای خود قرار دارد و محترم است.

باید این نکته را هم اضافه کنم که اصطلاح «اکثریت قومی» از پیش نویس کنوانسیون اروپایی «دفاع از اقلیت قومی» به زبان وارد شده است. این کنوانسیون توسط روسیه به تایید رسیده و بخشی از سیستم حقوقی ما نیز هست.

-       آیا موضوع مهمی در این سند وجود دارد که بخواهید مطرح کنید؟

در این سند یک دستگاه تفکیک کننده قرار داده شده که پاسخگوی نیازهای اطلاعاتی جامعه امروز است و در آن چند فرهنگی نقشی ندارد. در سند راجع به «اتحاد روحی و فرهنگی مردم روسیه» صحبت شده و به جای عبارت «تحمل پذیری» از «توافق اقوام» استفاده کرده­اند.

کار کردن روی مفاهیم و استعاره‌ها بر مبنای میراث تاریخی و فرهنگی اقوام گوناگون، نکته کلیدی این سند است. این موضوع در شرایطی اهمیت بیشتر پیدا می­کند که تمام دنیا به جای معیارهای کمی به معیارهای کیفی ارزیابی روی بیاورند، به عبارتی باید رشد ذهنیت­ روحی – معنوی مردم با ارزش­های زندگی تناسب داشته باشد.

برای تحکیم امنیت در مسکو برای اولین بار بحث مجاز نبودن تغییرات در ساختار قومی شهر و استفاده از سیاست جمعیتی برای تشویق زاد و ولد در بین تمام اقوام ساکن در مسکو (تنها مهاجرین به زاد و ولد نپردازند) و حفظ توازن قومی در شهر مطرح شده است.

شاید این موضوع به نظر بسیاری عجیب باشد، اما بالاخره باید یاد بگیریم که اشتباهات گذشته را تکرار نکنیم (اشتباهات دوران شوروی). جامعه به سیاست ملی مشخص و منسجم نیاز دارد. ما باید دقیقا بدانیم چه کسی هستیم، چه کسی و با چه هدفی به کشور ما مهاجرت می­کند. «میهن» برای ما آنجایی نیست که بهتر زندگی می­کنیم. ما حاصل جمع شدن اتفاقی یک عده غریبه نیستیم. ما قرن­های متمادی با هم زندگی کرده­ایم و هدف تاریخ و وظیفه ما همانطور که سیمیون گوردوگا پسر ایوان کالیتا گفته در یک جمله خلاصه می­شود: «هدف این است که شمع خاموش نشود». سند راهبردی مسکو باید این جمله را سرلوحه قرار بدهد.

منبع: روزنامه ادبی

http://www.lgz.ru/article/-۳۰-۶۵۶۱-۲۷-۰۷-۲۰۱۶/kto-my-i-kto-s-nami/